AJNEKLAJNE - 4 Analiza finansowa przedsiębiorstwa

Analiza finansowa przedsiębiorstwa

spis treści

I. Wstępna analiza bilansu................................................... 3

1. Ocena struktury majątku i kapitałów w przedsiebiorstwie 3

a) Analiza struktury majątkowej...................................................... 3

b) Analiza struktury kapitałów........................................................ 5

II. Ocena struktury kapitałowo-majątkowej........... 6

III. Badanie płynności finansowej..................................... 7

IV. Ocena stopnia zadłużenia............................................. 11

1. Poziom zadłużenia przedsiębiorstwa........................ 11

2. Zdolność przedsiębiorstwa do obsługi długu..... 12

V. Analiza sprawności działania
przedsiębiorstwa............................................................... 13

VI. Analiza rentowności przedsiębiorstwa............. 15

1. Rentowność sprzedaży.................................................... 15

2. Rentowność majątku........................................................ 16

3. Rentowność finansowa................................................... 16

VII. Wstępna analiza rachunku wyników.................... 17

załączniki..................................................................................... 18

Analiza finansowa przedsiębiorstwa produkcyjno-odzieżowego

I. Wstępna analiza bilansu

1. Ocena struktury majątku i kapitałów w przedsiebiorstwie

a) Analiza struktury majątkowej

Analizując majątek przedsiębiorstwa obserwuje się pewne zmiany w strukturze podstawowych składników aktywów w pierwszym roku analizy majątek trwały stanowił ok. 66% całości aktywów, zaś ostatni rok przynosi spadek tego udziału do 48%. Podstawowymi składnikami majątku trwałego są rzeczowe składniki, które wahają się między 97-99% majątku trwałego. Wartości niematerialne i prawne stanowią nieznaczną grupę, w ostatnim roku badania obserwuje się nieznaczny ich wzrost; przedsiębiorstwo zapewne dokonało zakupu licencji, względnie oprogramowania komputerowego. Obserwuje się zwiększenie elastyczności przedsiębiorstwa; wzrost majątku trwałego (ok. 10%) jest wolniejszy niż majątku obrotowego (ok. 46%). Obserwuje się nieznaczny udział długoterminowych składników finansowych, przedsiębiorstwo nie prowadzi długoterminowych lokat kapitałowych.

Wskaźniki wyposażenia przedsiębiorstwa w środki gospodarcze.

95 r. 96 r. 97 r.

x 100% 65,8% 55,9% 48,4%

x 100% 65,3% 55,5% 47,1%

x 100% 0,4% 0,2% 1,15%

x 100% 341% 44% 51,6%

x 100% 9,8% 22,4% 25,2%

x 100% 12,3% 15,2% 20,7%

x 100% 12% 6,4% 5,6%

Majątek obrotowy w pierwszym roku analizy stanowił przeszło 34% majątku i z roku na rok obserwuje się wzrost jego udziału w ostatnim roku, jego udział wynosi przeszło 50% majątku ogółem. W 1996 r. w strukturze majątku obrotowego dominowały należności i środki pieniężne (przeszło 12%), zapasy zaś niecałe 10%. Lata następne przynoszą niekorzystne zmiany gdyż obserwuje się wzrost udziału zapasów (25% w 1997 r.). Zaś należności przeszło 20%. W zakresie majątku obrotowego największą dynamikę wykazują należności przeszło 70% wzrostu i zapasy przeszło 40% wzrostu. Wzrost zapasów dotyczy zapewne głównie materiałów, jak należy się spodziewać wynika to nie ze zwiększenia ich rozmiarów, lecz raczej ze wzrostu cen. Zwiększenie stanu należności jest rezultatem prowadzonej polityki wydłużania okresu kredytowania odbiorców dla zwiększenia wielkości sprzedaży lub występujących powszechnie zatorów płatniczych.

Sytuację majątkową przedsiębiorstwa ocenić można syntetycznie na podstawie wskaźnika elastyczności.

1995 1996 1997

x 100% 193% 127% 93,8%

Stąd wynika, że firma jest bardziej elastyczna. Uzyskane wielkości podstawowego wskaźnika struktury aktywów potwierdzają zwiększenie elastyczności przedsiębiorstwa, wzrost majątku trwałego jest wolniejszy niż przyrost majątku obrotowego, można więc wnioskować o lepszym wykorzystaniu posiadanych zdolności produkcyjnych. Teza ta wymaga jednak oceny produktywności majątku.

b) Analiza struktury kapitałów

Przedsiębiorstwo finansuje swoją działalność przede wszystkim funduszami własnymi, chociaż ich udział w ostatnim roku analizy z 85% do 69% zmniejszył się.

Firma nie wykorzystuje długoterminowych obcych źródeł finansowania. Obserwuje się za to wzrost udziału zobowiązań krótkoterminowych z 9% do 20%. Te składniki wykazują najwyższą dynamikę. Wolniejsze tempo wzrostu kapitałów własnych niż kapitałów obcych krótkoterminowych powoduje że stopień niezależności finansowej maleje. Przedsiębiorstwo dla sfinansowania wzrastających potrzeb kapitałowych zaciągnęło krótkoterminowy kredyt bankowy.

Wskaźniki wyposażenia przedsiębiorstwa w kapitały własne i obciążenia kapitałami obcymi

1995 r. 1996 r. 1997 r.

x 100% 85,5% 82% 68,7%

x 100% - - 5,6%

x 100% 14,5% 17,9% 17,0%

II. Ocena struktury kapitałowo-majątkowej

W ramach wstępnej analizy kapitałowo-majątkowej należy również zbadać powiązania poziome pomiędzy poszczególnymi pozycjami aktywów i pasywów.

Wskaźnik pokrycia majątku trwałego kapitałem własnym x 100%

1995 r. 1996 r. 1997 r.

130% 146% 142%

Wskaźnik pokrycia majątku trwałego kapitałem stałym x 100%

1995 r. 1996 r. 1997 r.

130% 146% 142%

Obliczone wskaźniki informują o zachowaniu reguł złotej zasady bilansowej. Majątek trwały w całości sfinansowany jest z funduszy własnych a ponadto znaczna ich część zabezpiecza stałe potrzeby w obrocie.

Wskaźnik pokrycia kapitałami krótkoterminowymi majątku

obrotowego x 100%

1995 r. 1996 r. 1997 r.

42,6% 40,8% 60,6%

Kapitał krótkoterminowy nie pokrywa w pełni majątku obrotowego. Część środków obrotowych finansowana jest kapitałem własnym przedsiębiorstwa. Jednakże z roku na rok wzrasta stopień pokrycia majątku obrotowego kapitałem krótkoterminowym aby w 1997 r. osiągnąć poziom ok. 60%

Kapitał obrotowy = Kapitał stały - majątek trwały

1995 r. 1996 r. 1997 r.

12223 18259 17959

Zadaniem kapitału obrotowego w przedsiębiorstwie jest zmniejszenie ryzyka wynikającego z unieruchomienia części środków obrotowych lub też wynikającego ze start związanych z tymi środkami. Stanowi on pewnego rodzaju element bezpieczeństwa ułatwiający zachowanie płynności finansowej firmy. Dodatnia różnica między kapitałem stałym a trwałymi składnikami majątku oznacza, że część środków obrotowych w przedsiębiorstwie jest finansowana kapitałem długoterminowym (w tym przypadku kapitałem własnym) i z tego powodu pozostaje w jego ciągłej dyspozycji.

Wielkość zaangażowanego w obrocie kapitału własnego uległa w roku bieżącym niewielkiemu zmniejszeniu. Narastające potrzeby związane z rozwojem przedsiębiorstwa oraz występująca inflacja musiały zostać sfinansowane z wysokooprocentowanych kredytów bankowych. Ponieważ odsetki istotnie wpływają na rentowność firmy, należy rozważyć możliwość skrócenia okresu kredytowania odbiorców lub też podjąć działanie dla poprawy rentowności sprzedaży.

III. Badanie płynności finansowej

Płynność pokazuje zdolność firmy do wywiązania się z zobowiązań krótkoterminowych.

95 r. 96 r. 97 r.

Wskaźnik płynności I st = 0,82 0,35 0,18

Wskaźnik płynności II st = 1,67 1,20 0,84

Wskaźnik płynności III st = 2,35 2,45 1,65

Wskaźnik płynności finansowej I stopnia kształtuje się w graniach 0,2 co świadczy o zachowaniu płynności gotówkowej. Pozostałe wskaźniki płynności finansowej informują o nadmiernej płynności w roku ubiegłym, która wywiera niekorzystny wpływ na rentowność przedsiębiorstwa. W roku bieżącym zaś wszystkie wskaźniki ulegają obniżeniu co wskazuje na wykorzystanie występujących dotychczas rezerw.

Wydłużeniu ulegają cykle rozliczeniowe należności i zobowiązań oraz okres pozostawania kapitału w zapasach. Występująca inflacja oraz znaczna konkurencja na rynku są powodem zmniejszenia się kapitału własnego w obrocie. Osiągana rentowność nie pozwala na zgromadzenie środków niezbędnych dla sfinansowania potrzeb wynikających z rozwoju przedsiębiorstwa i utrzymanie realnych wielkości kapitałów własnych.

Kapitał obrotowy a płynność finansowa

Kapitał obrotowy w dniach obrotu = dni

1996 r. 1997 r.

121 dni 125 dni

Zaprezentowany wskaźnik określa liczbę dni obrotu, na jaką wystarcza kapitał obrotowy. Wynika z tego, że poziom kapitału obrotowego w dniach maleje przy zwiększaniu sprzedaży. Jeśli proporcjonalnie do obrotu nie zwiększy się kapitał obrotowy, wówczas przy zwiększaniu obrotów wzrośnie niebezpieczeństwo utraty płynności finansowej przedsiębiorstwa.

Wskaźnik obrotu zapasami =

1996 r. 1997r.

5,8 5,9

Firma zwiększa wskaźnik rotacji zapasów to oznacza, że zapasy wystarczają na coraz mniejszą liczbę dni sprzedaży. Taka sytuacja jest na ogół korzystna dla przedsiębiorstwa ponieważ zmniejszają się koszty ich magazynowania oraz następuje uwolnienie kapitału obrotowego zaangażowanego w zapasach. Jednocześnie jednak zwiększa się ryzyko że w przypadku powstania nieprzewidzianej sytuacji przedsiębiorstwo nie będzie w stanie zaspokoić potrzeb odbiorców.

Wskaźnik cyklu zapasów w dniach =

1996 r. 1997 r.

62 dni 61 dni

Wskaźnik rotacji zapasów w dniach określa że przedsiębiorstwo co ok. 60 dni odnawia swoje zapasy dla zrealizowania określonej sprzedaży.

Wskaźnik rotacji należności =

1996 r. 1997 r.

8,6 7,1

Wskaźnik ten określa, ile razy w ciągu roku firma odtwarza stan swoich należności. Wg. standardów zachodnich wskaźnik ten powinien oscylować w przedziale 7,0-10,0. Firma ma więc ustabilizowaną sytuację ściągania należności.

Wskaźnik cyklu należności =

1996 r. 1997 r.

42 dni 50 dni

Wskaźnik ten określa ilość dni sprzedaży, za którą nie uzyskano jeszcze należności. Informuje w jakim stopniu firma kredy tuje swoich odbiorców i jak długo środki pieniężne są zamrożone w należnościach. Firma analizowana ma ustabilizowany okres otrzymywania środków pieniężnych za sprzedane towary.

Okres płacenia zobowiązań w dniach =

1996 r. 1997 r.

49 dni 76 dni

Relacja ta wskazuje, jaki jest średni czas regulowania zobowiązań w przedsiębiorstwie. Im czas ten jest dłuższy, tym mniejsze są potrzeby w zakresie kapitału obrotowego. Poprzez wydłużenie terminu płacenia zobowiązań firma w większym stopniu jest zdolna do zapłacenia swoich zobowiązań, kiedy nadejdzie termin ich płatności.

Cykl środków pieniężnych = obrót zapasami + okres ściągania należności –

- okres płacenia zobowiązań

1996 r. 1997 r.

55 dni 35 dni

Wskaźnik cyklu środków pieniężnych obrazuje okres czasu jaki upływa od momentu odpływu gotówki przeznaczonej na regulowanie zobowiązań do momentu przepływu gotówki z pobranych należności. Im krótszy cykl środków pieniężnych, tym jest on bardziej korzystny dla firmy. Krótki cykl środków pieniężnych oznacza bowiem, że pieniądze zainwestowane w aktywa bieżące wracają do firmy szybko i mogą być ponownie wykorzystane.

IV. Ocena stopnia zadłużenia

1. Poziom zadłużenia przedsiębiorstwa

Ocena poziomu zadłużenia przedsiębiorstwa ma na celu ustalenie skąd pochodzą środki na finansowanie działalności firmy.

Wskaźnik ogólnego zadłużenia =

1995 r. 1996 r. 1997 r.

14,5% 17,9% 31,2%

Wskaźnik ten określa udział zobowiązań, czyli kapitałów obcych, w finansowaniu majątku przedsiębiorstwa. Zbyt wysoki wskaźnik świadczy o dużym ryzyku finansowym, informując równocześnie, że przedsiębiorstwo może utracić zdolność do zwrotu długów.

Według standardów zachodnich w firmie, w której nie została zachwiana równowaga między kapitałem obcym a kapitałem własnym wskaźnik ten powinien oscylować w przedziale 57%-67%. Wniosek stąd, że firma w małym stopniu korzysta z kredytów zwłaszcza długoterminowych, jednak wskaźnik ten wzrósł z 14% w pierwszym roku analizy do ok. 31% w roku 1997.

Wskaźnik zadłużenia kapitału własnego =

1995 r. 1996 r. 1997 r.

0,17 0,22 0,45

Wskaźnik samofinansowania =

1995 r. 1996 r. 1997 r.

5,8 4,6 2,2

Obliczone wartości wskaźników informują o wzrastającym dwukrotnie poziomie zadłużenia w ostatnim roku analizy. Działalność gospodarcza finansowana jest w większym stopniu z kredytu kupieckiego i kredytu bankowego krótkoterminowego. Relacje kapitału własnego do obcego wskazuje na duże możliwości zadłużania się przedsiębiorstwa pod warunkiem, że działania te nie spowodują obniżenia rentowności kapitału własnego, a przedsiębiorstwo będzie miało środki nie tylko na obsługę i spłatę zadłużenia, ale także na rosnące potrzeby związane z rozwojem.

2. Zdolność przedsiębiorstwa do obsługi długu

Wsk. pokrycia obsługi długu I =

1996 r. 1997 r.

1666,1 45,2

Wsk. pokrycia obsługi długu II =

1996 r. 1997 r.

11,0 9,6

Wsk. pokrycia zobowiązań odsetkowych =

1996 r. 1997 r.

1666,1 45,2

Wsk. pewności kredytowej =

1996 r. 1997 r.

1,45 0,64

Wsk. wiarygodności kredytowej z cash flow =

1996 r. 1997 r.

- 2,64

Malejąca w czasie wielkość wskaźników pokrycia obsługi długów może świadczyć o nieefektywnym zarządzaniu przedsiębiorstwem.

Obliczone wartości wskaźnika pewności kredytowej informują o malejącej zdolności przedsiębiorstwa do spłaty zaciągniętych długów wobec faktu że w strukturze kapitału obcego występują wyłącznie zobowiązania krótkoterminowe. Ustalona wielkość wskaźnika 1997 r. Wydaje się zbyt niska. Przedsiębiorstwo może mieć trudności z uregulowaniem swoich zobowiązań. Potwierdzenie tej oceny wymaga jednak bieżącego badania zdolności płatniczej, a w tym cyklu rozliczeniowego zobowiązań.

V. Analiza sprawności działania przedsiębiorstwa

Do pomiaru aktywności przedsiębiorstwa w zakresie wykorzystania zasobów majątkowych firmy służą wskaźniki sprawności działania.

Wskaźnik operacyjności =

1996 r. 1997 r.

74,6% 83,8%

Wskaźnik ten obrazuje efektywność gospodarowania w firmie oraz zdolność jej kierownictwa do kontroli i obniżki kosztów. Poziom tego wskaźnika mieści się poniżej wart. Max. 90% czyli firma uzyskuje normalny zwrot poniesionych nakładów gospodarczych.

Wskaźnik poziomu zobowiązań w koszcie własnym sprzedaży =

1996 r. 1997 r.

18,4% 25,2%

Informuje jaki udział mają zobowiązania bieżące w koszcie własnym sprzedaży. Niepokojący może być wzrost tego wskaźnika o 6,8%.

Wskaźnik pokrycia kosztów kapitałem obrotowym =

1996 r. 1997 r.

26,7% 16,4%

Wskaźnik ten pokazuje że spadł stopień pokrycia o prawie 10% przez środki obrotowe przedsiębiorstwa po spłacie zobowiązań krótkoterminowych kosztów działalności.

Wskaźnik poziomu kosztów finansowych =

1996 r. 1997 r.

5,8% 3,6%

Wskaźnik globalnego obrotu aktywami =

1996 r. 1997 r.

1,3 1,47

Wskaźnik rotacji środków trwałych =

1996 r. 1997 r.

2,3 3,0

Wskaźnik rotacji majątku obrotowego =

1996 r. 1997 r.

2,9 2,8

Wskaźnik rotacji środków płynnych =

1996 r. 1997 r.

6,06 5,6

Wskaźnik rotacji aktywów przyjmuje tu wartości optymalne, natomiast wskaźnik rotacji środków trwałych jest bardzo wysoki co świadczy o ok. dwukrotnym pokryciu środków trwałych sprzedażą. Również wysoki poziom wskaźnika rotacji majątku obrotowego i wskaźnika rotacji środków płynnych dobrze świadczy o kondycji firmy.

VI. Analiza rentowności przedsiębiorstwa

1. Rentowność sprzedaży

Wskaźnik rentowności sprzedaży brutto =

1996 r. 1997 r.

29% 16%

Wskaźnik rentowności sprzedaży netto =

1996 r. 1997 r.

8,9% 7,3%

Ponieważ zyskowność jest niższa przy wytwarzaniu wyrobów charakteryzujących się krótkim cyklem produkcyjnym i możliwością szybkiej sprzedaży, spadają dwa pokazane powyżej wskaźniki zachowując jednak zadowalającą wysokość.

2. Rentowność majątku

Wskaźnik rentowności majątku =

1996 r. 1997 r.

11,6% 10,8%

Wskaźnik ten wyznacza ogólną zdolność aktywów przedsiębiorstwa do generowania zysku, czyli pokazuje jak efektywnie firma zarządza swoimi aktywami.

3. Rentowność finansowa

Wskaźnik zyskowności kapitału własnego =

1996 r. 1997 r.

14,2% 15,7%

Im wartość wskaźnika zyskowności kapitału własnego jest wyższa tym korzystniejsza sytuacja finansowa przedsiębiorstwa.

Wskaźnik poziomu kosztów =

Obliczone wskaźniki rentowności wykazują na ogół nieprawidłową tendencję zmian w analizowanym ostatnim roku. Ma miejsce zmniejszenie się rentowności sprzedaży i wzrost poziomu kosztów. Obniżeniu ulega efektywność zaangażowanych kapitałów całkowitych. Natomiast w przypadku rentowności kapitałów własnych występuje niewielki wzrost. Zmniejszenie zadłużenia przedsiębiorstwa przyczyniło się więc do szybszego zwrotu kapitału własnego.

VII. Wstępna analiza rachunku wyników

Wstępna analiza wyniku finansowego dokonana za pomocą odchyleń bezwzględnych (kol. 7) wskaźnik tempa wzrostu (kol.

oraz wskaźnik struktury (kol. 4 i 6) mogą by podstawą do wyprowadzenia następujących wniosków:

W ostatnim roku zysk netto przedsiębiorstwa wzrósł nominalnie o 1400 czyli o 17,17%.

Jeżeli jednak przeciętny wzrost cen towarów i usług konsumpcyjnych wynosił 43% to w rzeczywistości nastąpił spadek zysku w ujęciu realnym i wynosił - 25,83% (43,0 - 17,17). Kwota realnego spadku zysku netto równa się więc 79556-(81560x1,43) = -2107,1.

Głównym źródłem zysku jest działalność produkcyjna jednak zysk na działalności operacyjnej obniżył się o 2110 (9,09%).

Przyczyna obniżenia rentowności działalności produkcyjnej był wzrost poziomu kosztów z 74,62% do 83,8%.

Drugim źródłem zysku są operacje finansowe, zauważa się znaczny wzrost kosztów finansowych (odsetki od kredytów bankowych) co spowodowało spadek wyniku na operacjach finansowych o przeszło 60%.

Elementem negatywnie odziaływującym na ostateczny zysk netto jest ujemne rosnące saldo strat i zysków nadzwyczajnych.

Ostatecznie na wzrost zysku netto wpłynęło zmniejszenie obowiązkowych z odpisów zysku, wynikało to ze zmniejszonej wielkości zysku brutto oraz pozostałych odpisów (dywidendy oraz „popiwku”).

załączniki

Tabela 1. BILANS

Treść	1995		1996		1997		Odchylenie 1997-1996
Treść	W tys zł	%	W tys zł	%	W tys zł	%	W tys zł	%
1	2	3	4	5	6	7	8	9
AKTYWA Majątek trwały netto - Wartości niematerialne i prawne - Rzeczowy majątek trwały - Finansowy majątek trwały Majątek obrotowy - Zapasy - Należności - Środki pieniężne	41096 240 40756 100 21286 6118 7659 7509	65,88 0,38 65,33 0,16 34,12 9,81 12,28 12,04	39225 155 38951 119 30838 15750 10633 4455	55,99 0,22 55,59 0,17 44,01 22,48 15,18 6,36	42788 1019 41650 119 45621 22300 18346 4975	48,40 1,15 47,11 0,13 51,60 25,22 20,75 5,63	3563 864 2699 0 14783 6550 7713 520	9,08 557,42 6,93 0,00 47,94 41,59 72,54 11,67
Razem aktywa	62382	100	70063	100	88409	100	18346	26,19

Tablica 2.

Treść	1995		1996		1997		Odchylenie 1997-1996
Treść	W tys zł	%	W tys zł	%	W tys zł	%	W tys zł	%
1	2	3	4	5	6	7	8	9
PASYWA Fundusze własne - Fundusz założycielski - Fundusz przedsiębiorstwa - Zysk do dyspozycji przedsiębiorstwa Zobowiązania długoterminowe Zobowiązania krótkoterminowe - Kredyty bankowe - Zobowiązania, fundusze specjalne - Zobowiązania wynikające z podziału zysku	53319 3067 33399 16853 0000 9063 0 5565 3498	85,47 4,92 53,54 27,02 0,00 14,63 0,00 8,92 5,61	57484 3067 50135 4282 0 12579 0 8705 3874	82,05 4,38 71,56 6,11 0,00 17,95 1,00 12,42 5,53	60747 3067 52998 4682 0 27662 5000 17788 4874	68,71 3,47 59,95 5,30 0,00 31,29 5,66 20,12 5,51	3263 0 2863 400 0 15083 5000 9083 1000	5,68 0,00 5,71 9,34 0,00 119,91 0,00 104,34 25,81
Razem pasywa	62382	100	70063	100	88409	100	18346	26,19

Tablica 3. Rachunek wyników

Treść	1996		1997		Odchylenie
Treść	w tys zł	%	w tys zł	%	w tys zł	%
1	2	3	4	5	6	7
1. przychody ze sprzedaży towarów i produktów 2. Koszt własny sprzedanych towarów i produktów 3. Wynik na sprzedaży = wynik na działalności operacyjnej (1-2) 4. przychody finansowe 5. Koszty finansowe w tym: odsetki od kredytów i pożyczek 6. Wynik na operacjach finansowych (4-5) 7. Wynik na działalności gospodarczej (3+6) 8. Saldo strat i zysków nadzwyczajnych 9. Wynik brutto (7+8) - wynik zwyczajny - wynik neutralny (6+8) 10. Obowiązkowe zmniejszenie zysku 11. Wynik netto (9-10) 12. Podział zysku netto - dla załogi - do dyspozycji przedsiębiorstwa	91501 68280 23221 4272 735 016 3537 26758 -116 26642 23221 3421 18486 8156 8156 3874 4282	10000 74,62 25,38 100,00 17,21 0,37 82,79 27,94 -0,12 27,82 24,25 3,57 19,30 8,52 100,00 47,50 52,50	130614 109503 21111 2381 995 484 1386 22497 -1091 21406 21111 295 11850 9556 9556 4874 4682	10000 83,84 16,16 100,00 4179 20,33 58,21 16,92 -0,82 16,10 1587 0,22 8,91 7,19 100,00 51,00 49,00	39113 41223 -2110 -1891 260 468 -2151 -4261 -975 -5236 -2110 -3126 -6636 1400 1400 1000 400	4275 6037 -9,09 -44,26 35,37 2925,00 -60,81 -15,92 840,52 -19,65 -9,09 -91,38 -35,90 17,17 17,17 25,81 9,34